* تاکتیک جنگ آب ⏪
بسم الله الرحمان الرحیم
* بررسی تاکتیک جنگ آب در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران
مقدمه
در طول دوره جنگ تحمیلی، در سطوح مختلف طراحی استراتژی، تاکتیک و فناوری نظامی، نوآوریهای عدیده ای توسط فرماندهان، طراحان و متخصصین حوزه های مختلف صورت گرفت که این نوآوریها با توجه به محدودیتهایی که کشورمان در زمینه های مختلف با آن روبه رو بود توانست ضمن جبران این کاستیها و محدودیتها، تا حدی ابتکار عمل را نصیب نیروهای نظامی کشورمان بکند. چنین نوآوریهایی را در تمام طول دوره جنگ هشت ساله و در جریان تمام عملیاتهای انجام شده توسط نیروهای خودی میتوان سراغ گرفت. در این راستا، تاکتیک جنگ آب که از آغازین روزهای جنگ تحمیلی توسط رزمندگان اسلام به اجرا درآمد از مهمترین و تأثیرگذارترین نوآوریهایی بود که صورت گرفت. مهمترین تأثیر اجرای این تاکتیک در اوایل جنگ، کاهش سرعت پیشروی ارتش عراق و عدم کارایی کافی نیروهای زرهی و مکانیزه عراق، که نقطه قوت این ارتش محسوب میشد، در دشتهای مسطح خوزستان بود. به مرور زمان و آشنایی دو طرف به دامنه اثرات جنگ آب و سازوکارها و استلزام آن، هر دو کشور به بهره برداری از این تاکتیک پرداختند و دو کشور رقابت تنگاتنگی را در این زمینه داشتند. از مجموع منابع و اسناد معدودی که درباره جنگ آب در دوره جنگ تحمیلی وجود دارد میتوان گفت این تاکتیک برای کشوری که بخشی از سرزمینش توسط ارتشی بیگانه اشغال شده، با توجه به زیرساختهای منابع آبی که در عقبه نیروهای خودی وجود دارد، میتواند بیشتر مثمر ثمر باشد. به عبارت دیگر، تاکتیک جنگ آب یک تاکتیک تدافعی است که نیروهایی که در حالت پدافندی قرار دارند از آب به عنوان یک مانع بازدارنده بهره میبرند. حداقل چنین فرضیه ای را میتوان در مورد جنگ ایران و عراق صائب دانست. نیروهای ایرانی با استفاده از منابع آبی فراوانی که در خوزستان در اختیار داشتند توانستند به بهترین شکل مانع از موفقیت استراتژی نبرد برق آسای ارتش عراق شوند و با کاستن از سرعت پیشروی آن، زمان لازم را برای کسب آمادگی جهت مقابله نیروهای خودی با آن به دست آورند. در مقابل ارتش عراق نیز در دوره تنبیه متجاوز و ورود نیروهای نظامی ایران به خاک عراق به کرات از این تاکتیک در منطقه جبهه جنوب، علیه نیروهای خودی بهره گرفت*. در مقاله حاضر که با تکیه بر منابع و اسناد دست اول ایرانی و عراقی و نیز برخی از مصاحبه ها با دست اندرکاران جنگ آب در کشورمان به نگارش درآمده، تلاش شد ضمن ارائه اصول نظری برای جنگ آب، کاربرد این تاکتیک از سوی نیروهای نظامی کشورمان در اوایل جنگ تشریح گردد.
کتاب نبرددرکانال ماهی رابخوانید
* از جمله اقدامات عراق در بهره گیری از تاکتیک جنگ آب استفاده ارتش رژیم بعث از کانال ماهی *(شرق بصره) است که در عملیاتهای رمضان و کربلای 4و5 رزمندگان ایران با آن مواجه ودرگیر بودند و عبور از آن تلفات سنگینی از نیروهای خودی گرفت.
کانالی به طول 30 کیلومتر و عرض یک کیلومتر به عنوان پرورش ماهی احداث شده بود که در عملیات رمضان، عراق با پمپاز آب در آن و احداث موانع، کمین و سنگرهای تیربار در حاشیه‌اش، به شکل مانعی بازدارنده در مقابل تعرض نیروهای خودی به‌سمت بصره از آن استفاده کرد. همچنین ارتش عراق در قسمت جنوبی منطقه که مقابل شلمچه واقع شده است، آب را رها کرد تا مانع عبور رزمندگان ایرانی شود. در کربلای 5 رزمندگان سپاه موفق به آزادسازی بخش جنوبی این کانال شدند.
